İSTANBUL – Gözaltında kaybedilen yakınlarının akıbetini sormak ve faillerin yargılanmasını talep etmek için Galatasaray Meydanı’nda 1995 yılından bu yana oturma aksiyonu yapan Cumartesi Anneleri/İnsanları bu hafta da meydandaydı. Kayıp yakınları 1018. haftada, 28 Şubat 1994’te gözaltında kaybedilen Cüneyt Aydınlar’ın akıbetini sordu.
Galatasaray Meydanı’nda bir ortaya gelen kayıp yakınlarının bu haftaki açıklamasını gözaltında kaybedilen Fehmi Tosun’un kızı Besna Tosun okudu.
Açıklamada öne çıkan başlıklar şöyle:
ETKİLİ SORUŞTURMA YÜRÜTÜLMEDİ: Abdülmecit Baskın için adalet istemekten vazgeçmeyeceğiz. 1018. haftamızda gözaltında kaybedilen insanlarımız için hakikat ve adalet talebiyle bir kere daha buradayız. Adalet talebimizi yineliyoruz; lakin, adaleti sağlama misyonuyla yükümlü olan yargı sistemi, gözaltında kaybetme davalarında cürmü tespit etmek ve kayıpların akıbetini ortaya çıkarmak yerine, devletin inkar ve cezasızlık rejimini pekiştirmektedir. Devletin gözaltında kaybetmelerdeki sorumluluğunu gizleme eğiliminin bir sonucu olarak, tesirli soruşturma ve kovuşturma süreçleri yürütülmemekte, dava belgeleri maddi gerçekler açığa çıkarılmadan ve failler belirlenmeden zamanaşımı mazereti ile kapatılmaktadır. 1018. haftamızda bu savımıza örnek teşkil eden Abdülmecit Baskın belgesini kamuoyu ile paylaşıyoruz.
AYHAN AKÇA TARAFINDAN ÖLDÜRÜLDÜ: 41 yaşındaki 3 çocuk babası Abdülmecit Baskın, Ankara Altındağ Nüfus Müdürüydü. 30 Eylül 1993 tarihinde, makamından çıktıktan sonra özel harekat polisleri tarafından gözaltına alındı. Gözaltına alındığı inkar edilen Baskın’ın, 3 Ekim 1993 tarihinde sorgulandıktan sonra ateşli silahla öldürülmüş, elleri geriden bağlı cansız vücudu bir çiftçi tarafından Gölbaşı mevkiinde bulundu. Ailenin başvurusu üzerine başlatılan soruşturma aktif bir biçimde yürütülmedi. Evrak sürüncemede bırakıldı. Fakat, olaydan 18 yıl sonra, 26.03.2011 tarihinde özel harekât polisi Ayhan Çarkın, İstanbul Cumhuriyet Savcılığı’na verdiği tabirde, 1993 yılında Özel Harekât Daire Başkanı İbrahim Şahin’in emriyle Abdülmecit Baskın’ı gözaltına aldıklarını ve Baskın’ın, özel harekat polisleri Ziya Bandırmalıoğlu ile Ayhan Akça tarafından öldürüldüğünü ayrıntılarıyla açıkladı. Çarkın’ın emniyet, savcılık ve mahkeme nezdindeki beyanlarının, olay yerindeki yer ve yer tanımları ile birebir örtüştüğü, savcılık ve mahkeme kayıtlarına geçti.
19 KİŞİ HAKKINDA DAVA AÇILDI: Çarkın’ın basına da yansıyan bu itiraflarının akabinde, Abdülmecit Baskın ve Çarkın’ın beyanlarında isimleri geçen 18 bireye ait yeni bir soruşturma başlatıldı. Bu soruşturmanın sonucunda, 2014 yılında Ankara 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde ortalarında Mehmet Ağar, İbrahim Şahin ve Korkut Eken’in de bulunduğu 19 kişi hakkında, “cürüm işlemek için oluşturulan silahlı örgütün faaliyeti kapsamında insan öldürmek” kabahatinden dava açıldı. Mahkemede, periyodun üst seviye kamu vazifelileri, kelam konusu öldürmelerin devletin bilgisi dahilinde gerçekleştiğini beyan ederek ayrıntılı açıklamalarda bulundular. Ayrıyeten, hataların kimler tarafından, hangi talimatlar doğrultusunda ve nasıl işlendiği mahkeme kayıtlarına geçti. Lakin kamuoyunda Ankara JİTEM davası olarak bilinen dava, 13 Aralık 2019 tarihinde tüm sanıkların beraatıyla sonuçlandı.
DAVA VAKİT AŞIMINA UĞRATILDI: Mahallî mahkeme tarafından verilen karara karşı aileler istinaf müracaatında bulundu. 5 Nisan 2021 tarihinde, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 1. Ceza Dairesi beraat kararını bozarak belgeyi Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderdi. Tekrar görülen davanın, 26 Mayıs 2023 tarihinde yapılan son duruşmada, istinaf mahkemesinin bozma kararına karşın sanıklar tekrar beraat ettirildi. Mahkeme, gerekçeli kararı 14 Eylül 2023 tarihinde yazarak adeta belgede zamanaşımı müddetinin dolmasını bekledi. 10 yıllık yargılama sürecinde 41 hakimin ve 8 savcının değiştiği dava, zamanaşımıyla sonuçlandırıldı.
ADALET İSTEMEKTEN VAZGEÇMEYECEĞİZ: Bir kısmına Türkiye’nin de taraf olduğu memleketler arası düzenlemeler ve içtihada dayanarak söylüyoruz: Devletin dahil olduğu gözaltında kaybetme hatasıyla ilgili yargılamalarda zamanaşımı uygulanamaz. İsimli makamlar, siyasi tesirlerden bağımsız bir biçimde Abdülmecit Baskın belgesinde adaleti sağlama vazifesini yerine getirmelidir. Kaç yıl geçerse geçsin; Abdülmecit Baskın için, tüm kayıplarımız için, adalet istemekten ve devletin üniversal hukuk normları içinde hareket etmek zorunda olduğunu hatırlatmaktan vazgeçmeyeceğiz.